Tự sự của một người học Ngoại Thương

Ảnh: Kenhtuyensinh.vn

Bữa đi nộp hồ sơ giùm đứa em vào Ngoại Thương. Cũng mấy năm rồi mới ghé qua trường, thấy cũng bồi hồi xúc động.

Mới đó mà đã chục năm kể từ ngày chân ướt chân ráo vào trường. Nhớ hồi nộp đơn thi đại học, mình đầu óc cũng không đến nỗi nào, mà chọn thi vào Ngoại Thương vì một lý do rất chi là…. củ cà rốt: vì bà chị mình ngưỡng mộ cũng đang học Ngoại Thương.

Hồi đó cứ nghĩ Ngoại Thương là một cái gì đó cao xa sang chảnh và tuyệt vời ông mặt trời lắm. Mà cũng đâu biết thực sự nó là thế nào và học xong rồi ra làm gì đâu.

Mà thực tế là học Ngoại Thương là thế này đây.

Là 2 năm đầu ở trường, thấy lớp vắng gần phân nửa so với ngày đầu nhập học vì tụi nó bỏ đi du học.

Là cái trường hồi mình năm 2 đại học là mới được xây xong, màu sơn cửa kính y chang trường cấp 3 của mình. Chỉ khác là nhỏ hơn một nửa so với trường cấp 3. Còn đỡ hơn so với năm đầu không có cả cơ sở riêng, phải học ké với Cao đẳng Kinh tế đối ngoại.

Là cảm giác xa vời lạ lẫm khi học cùng trường với toàn người nổi tiếng. Ồi ôi, nhỏ đó mới đăng quang hoa hậu. Đứa kia thì người mẫu. Đứa nọ là diễn viên. Đứa khác MC dẫn chương trình truyền hình nổi tiếng. Đứa nữa thì ca sĩ, mỗi lần nó thử giọng là tiếng của nó vang lên khắp cả trường đứng ở tầng 5 vẫn còn nghe (ừ nó đó, Lan Trinh chớ ai).

Những đứa khác không ở trong giới showbiz thì bỏ học đi làm, kinh doanh thành công doanh nhân đủ kiểu. Rồi nhiều đứa khác nữa đạt giải hết cuộc thi này tới cuộc thi nọ nào ý tưởng sáng tạo nào đại sứ môi trường nào nhà thiết kế nào sư tử trẻ.

Còn vô số đứa khác nữa trong lớp thì lúc nào cũng tăng động hoạt bát dư thừa năng lượng, mỗi lần vào lớp thuyết trình tụi nó đứng nói suốt buổi, tranh luận tới cùng, tự tin thể hiện chính mình, không ngại làm trò điên rồ. Mỗi lần tụi nó nói trên bảng mình nhìn mà chóng hết cả mặt.

Ngó lại mình, sáng cắm đầu lên lớp, chiều quay mặt về nhà. Nằm trong thành phần thường dân của Ngoại Thương. Đôi khi tự hỏi không biết mình có vào nhầm trường không.

Học Ngoại Thương đôi khi cũng hơi áp lực. Áp lực ở chỗ mỗi lần được hỏi học trường gì mà nói ra tên đó là người đối diện trầm trồ khen, ồ dân trường đó năng động lắm nha, giỏi giang lắm nha. Chỉ biết cười trừ không biết nói gì. Vì thấy mình chả có miếng gì giống vậy. Vì biết nhiều đứa trường mình cũng trầm hiền im im. Toàn bọn tự thấy bản thân chả có tài cán gì nổi bật, cũng chưa biết vì sao mình rơi xuống trái đất. Vẫn nhiều trăn trở đời sinh viên. Vẫn sáng đạp xe lên giảng đường, ăn mì gói bánh mì cơm bụi. Phát tờ rơi phụ bàn dạy thêm làm thêm lăn lộn với cuộc sống.

Học Ngoại Thương là ngỡ ngàng nhận ra một sự thật phũ phàng rằng mình chả học được gì nhiều từ chương trình đào tạo. Cả thời sinh viên, mình có tiến bộ chút nào thì phần lớn là do chơi chung với tụi bạn giỏi giang cần cù. Ai đã học qua Ngoại Thương rồi đều biết: danh tiếng của trường được tạo nên không phải vì chất lượng đào tạo, mà là từ sinh viên. Điểm đầu vào cao, thì bản thân chúng nó đã giỏi sẵn, chẳng đào tạo nhiều thì chúng nó vẫn cứ tự vươn lên thành công trong cuộc sống.

Tụi bạn trong lớp mỗi lần họp mặt vẫn cứ bảo nhau: nói thật với mày 4 năm ở trường mình tao thấy mình chả được cái gì. Chỉ được cái có chúng mày làm bạn.

Nói ra thì phụ lòng các thầy cô (cho em xin lỗi). Thực ra đó không phải là lỗi của các thầy cô hay của ban giám hiệu, vì mình biết các thầy cô cũng đã cố gắng hết mức có thể. Mà không chỉ Ngoại Thương mới thế, Bách Khoa, Kinh Tế, hay bất kỳ trường nào cũng vậy, bạn rồi cũng sẽ nghe rất nhiều sinh viên nói rằng họ chả tiếp thu được gì nhiều từ 4 năm đại học. Chả biết lỗi tại ai. Lỗi chắc tại cơ chế.

Học Ngoại Thương là mỗi khi ai đó nói sinh viên Ngoại Thương chảnh hay tự tin quá mức thì muốn gân cổ lên cãi. Tui cũng Ngoại Thương, có dám chảnh, có tự tin đâu. Vẫn sống bình lặng làm việc bình thường nói năng lựa trước lựa sau sợ đụng chạm mất lòng. Vẫn nhiều lo sợ, vẫn nhiều mặc cảm tự ti, vẫn run khi đứng trước nhà tuyển dụng, vẫn nhiều hoang mang trên đường đời. Làm gì có vụ đóng cốp cái mác Ngoại Thương lên người mà được quyền chảnh, được quyền ỷ lại.

Học Ngoại Thương cũng là khi nghe tin sinh viên Ngoại Thương đòi lương tháng 1000 đô mới chịu đi làm thì tự hỏi bộ trường mình có đứa điên khùng dữ vậy sao ta. Thấy mấy đứa bạn mình toàn những đứa có đầu óc biết suy nghĩ thực tế mà. Tự hỏi xong rồi tiếp tục cắm mặt vào bàn giấy với mức lương 4,5 triệu đồng.

Có học Ngoại Thương mới biết dù có tốt nghiệp Harvard của Việt Nam đi chăng nữa, thì có rất nhiều đứa sau khi ra trường vẫn lạc lối chả biết đời mình sẽ đi đâu về đâu, và nhiều đứa khác không thể nào được gọi là thành công theo chuẩn mực thông thường.

Học Ngoại Thương là đôi khi không tránh khỏi những lúc chán nản than phiền về cái trường mình học, nào chất lượng đào tạo, nào cơ sở vật chất, nào quy định kỳ quái. Nhưng mà khi được hỏi trước học trường nào thì vẫn trả lời Ngoại Thương với một chút tự hào. Và nếu bọn trẻ con sắp thi đại học hỏi nên vào Ngoại Thương không thì vẫn trả lời là nên. Vì không vào Ngoại Thương thì làm gì biết trường nào khác, vì so đi tính lại thì Ngoại Thương là tốt nhất trong khối kinh tế rồi.

Dân trường mình, mỗi đứa một màu nhưng mà lại có một điểm chung. Bởi bây giờ ra trường rồi, tình cờ vớ được một đứa Ngoại Thương nào ngoài đời, thì biết dù mình có thể thích nó hoặc ghét nó, chơi được với nó hoặc không, nhưng sẽ luôn công nhận rằng nó sâu sắc, rằng nó có khả năng nhìn nhận vấn đề, nó làm được việc, và nó không “thiếu muối” vớ va vớ vẩn.

Ngoại Thương là dzậy đó.

Bốn năm đại học, giờ nghĩ lại điều hối tiếc nhất là không biết tự học. Chỉ biết học theo chương trình của trường, cứ nghĩ học giỏi tất cả các môn ở trường là tốt rồi. Quên không đọc sách, quên tự học, quên đào sâu nghiên cứu những gì mình quan tâm. Ra trường ngơ ngác bấn loạn. Kiến thức ở trường hầu như bỏ xó, phải học việc lại từ đầu, mà cái cần phải học nhiều nhất là kỹ năng xã hội.

Bốn năm đại học, điều hối tiếc nhì là không làm nhiều. Không tham gia các câu lạc bộ sinh viên, không tổ chức chương trình, không biết chỗ nào để hoạt động tình nguyện. Giờ ra trường rồi mới thấy vô khối câu lạc bộ, vô khối điều có thể làm lúc mình còn là sinh viên. Đến khi ra trường ngây ngây thơ thơ, giờ vẫn phải vác mặt đi học lại những thứ ở trường không dạy.

Cho nên em 18 tuổi ơi, kỳ tuyển sinh lần này, nếu em đậu Ngoại Thương, hay đậu đúng trường mình muốn, thì đừng vội cho đó là thành công. Nếu rớt Ngoại Thương cũng đừng thất vọng. Không quan trọng mình học trường gì, quan trọng là mình tự học thế nào. Bây giờ, người mà mình ngưỡng mộ nhất là tốt nghiệp đại học Mở.

Người thầy trong quyển Những điều nhỏ nhặt làm nên cuộc sống có một câu hỏi: Hình thức học tập thuần túy nhất là gì? Rồi ông trả lời: “Hình thức thuần túy nhất của việc học tập, là từng cá nhân tự nhận ra ai là người tiếp tục hành trình tìm kiếm tri thức bên ngoài lớp học, với niềm đam mê ngập tràn để có sự hiểu biết”. Phải viết hoa cụm từ: “TÌM KIẾM TRI THỨC BÊN NGOÀI LỚP HỌC” và dán nó lên chỗ bàn học của mình á.

Một bài viết khác trên Business Insider cũng đề cập: “Phần lớn những người thành công và giàu có trên thế giới có rất ít bằng cấp giáo dục chính thống. Họ coi học tập là một sự nghiệp lâu dài và họ tiếp tục tự học sau khi đã rời khỏi ghế nhà trường. Họ giáo dục bản thân thông qua đọc sách”.

Cho nên, dù cho ta học trường nào đi chăng nữa, không tự học thì cũng không thành công nổi.

Than ôi, khi mình nhận ra chân lý đó, thì đã hết thời sinh viên, đã nhiều thời gian uổng phí trôi qua.